Od samego początku ery kosmosu naukowcy zadawali sobie pytanie – czy jest możliwa uprawa żywności w kosmosie, w tym zbóż?
Naukowcy od lat zastanawiali się, czy żywność można produkować w przestrzeni kosmicznej, zarówno w warunkach mikrograwitacji, jak i przy innym ciążeniu (np. marsjańskim). Dlatego dość szybko wysłano w przestrzeń kosmiczną w ramach wielu misji załogowych i bezzałogowych różne rośliny, w tym i te, z których na Ziemi produkuje się żywność.
W latach 90. XX wieku dość często przeprowadzano eksperymenty na różnych odmianach zbóż na rosyjskiej stacji Mir. Wówczas wykonywano eksperymenty polegające na pozostawieniu na stacji nasion różnych zbóż i obserwacji ich wzrostu w czasie od kilkunastu dni do kilku miesięcy. Uzyskano wówczas bardzo interesujące wyniki, szczególnie dla odmian karłowatych. Te wyniki porównano z hodowanymi na Ziemi zbożami. Do prac dołączyły także Stany Zjednoczone, które w drugiej połowie tamtej dekady realizowały wspólnie z Rosjanami program Shuttle-Mir. Po rozpoczęciu działalności Międzynarodowej Stacji Kosmicznej prace są kontynuowane w różnych modułach tego orbitalnego laboratorium.
{module [346]}
Uzyskane wyniki sugerują, że w przestrzeni kosmicznej oraz na innych planetach możliwa jest uprawa zbóż z wynikami potencjalnie wystarczającymi do produkcji dużej ilości żywności. Problemem jednak może być promieniowanie kosmiczne, ilość dostępnej ziemi do uprawy, recyclingu wody oraz dobór i sterowanie oświetleniem. Te wszystkie czynniki powodują, że uprawa żywności w przestrzeni kosmicznej może być bardzo trudna, wymagająca wielu lat doświadczeń. Jednakże te eksperymenty są dość proste do przeprowadzenia, gdyż wymagają dość niewielkiej przestrzeni na stacji i odpowiedniego oświetlenia. Warto tu jednak zauważyć, że ostatnio stopień komplikacji rośnie z każdą misją.
W tej chwili nie ma jeszcze żadnych ustalonych planów lotów załogowych, w których załoga by musiała produkować własną żywność. Można się więc spodziewać, że taka misja nastąpi nie wcześniej niż za kilka dekad. Do tego czasu z całą pewnością naukowcy wybiorą najlepsze gatunki i rodzaje roślin produkujących żywność, w tym i zbóż.
Zdjęcie w galerii tego artykułu prezentuje eksperyment ze zbożami, wykonany na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej w 2002 roku.
{module [526]}
