Duże jaskinie lawowe na Księżycu?

Teoretyczne wyliczenia sugerują, że na Księżycu mogą istnieć bardzo duże jaskinie lawowe – większe od ziemskich miast!

Od 2009 roku wiemy, że na Księżycu występują jaskinie lawowe. Te twory, nazywane w języku polskim także tunelami lawowymi, to długie struktury wydrążone wewnątrz skał przez płynącą lawę. Odkrycie tych jaskiń lawowych zawdzięczamy japońskiej sondzie Kaguya (SELENE).

Przebite sklepienia tuneli lawowych zaobserwowanych przez sondę Kaguya / Credits – JAXA, Kaguya

Niektóre z jaskiń lawowych posiadają zapadliska, stanowiące “wejście” do tuneli. Nie jest jednak wiadome jak długie i jak szerokie są te jaskinie. Niektórzy naukowcy sugerują, że długość wielu z tuneli może przekraczać kilkadziesiąt kilometrów. Dla porównania – najdłuższe ziemskie tunele lawowe mają około 50 km i składają się z kilku “odnóg”.

Na tegorocznej konferencji naukowej o nazwie Lunar and Planetary Science Conference zespół naukowców z amerykańskiego Purdue University przedstawił wyniki swoich teoretycznych wyliczeń dotyczących księżycowych jaskini lawowych. Te wyliczenia sugerują, że na Srebrnym Globie może występować wiele bardzo dużych tuneli lawowych o średnicy nawet 5 kilometrów. Taki rozmiar porównywalny jest ze średnicą obszaru wielu ziemskich miast. Autorzy tej pracy porównali duży tunel lawowy z centrum amerykańskiego miasta Filadelfia w swoich grafikach. Tunele o takich wymiarach mogłyby powstać z uwagi na mniejszą grawitację na Księżycu.

Wiele z takich tuneli lawowych może przebiegać głębiej pod powierzchnią Księżyca i w ten sposób wymagać innych metod detekcji niż obserwacje z orbity. Niemniej jednak wnętrze takich jaskini lawowych powinno być świetnym miejscem dla założenia bazy: zmiany temperatur są niewielkie, skały ponad tunelem chronią przed promieniowaniem, a rozmiary są bardziej niż wystarczające dla różnego rodzaju konstrukcji.

Niestety, jak na razie nie ma w planach żadnej misji księżycowej, która z bliska zbadałaby tunele lawowe. Jednakże te jaskinie są znane dopiero od kilku lat, zatem jest prawdopodobne, że już niebawem coraz częściej naukowcy będą proponować przeprowadzenie misji bezzałogowej ku jednej z takich jaskiń. Zanim jednak to nastąpi, orbitery, takie jak przebywający na orbicie Srebrnego Globu Lunar Reconnaissance Orbiter, będą poszukiwać kolejnych wejść do tuneli lawowych.

(LaPSC)